فرمیک اسید :
اسید فرمیک (جوهر مورچه) یا متانوئیک اسید، سادهترین عضو گروه کربوکسیلیک اسید ها است .اسید فرمیک مایعی بی رنگ با بوی تند می باشد و فرمول شیمیایی آن HCOOH بوده و در طبیعت در نیش حشراتی مانند مورچه و زنبور یافت میشود. همچنین ترکیب عمده، ماده گزشزا در برگ گزنهاست.اسید فرمیک به خوبی با آب و بیشتر حلالهای آلی قطبی مخلوط میشود. در هیدروکربنها هم تا حدی حل میشود. از نظر صنعتی، اسید فرمیک از متانول تولید می شود.ریشه لغوی فرمیک اسید از نام لاتینی مورچه (Formica) گرفته شدهاست. زیرا این ترکیب اولین بار از تقطیر تخریبی مورچه بدست آمد. در سده ۱۵ شیمیدانها و دانشمندان علوم طبیعی میدانستند که از تجمع مورچه ها بخارهای اسیدی متصاعد میشود. اولین بار جان ری طبیعتشناس انگلیسی در سال ۱۶۷۱ این اسید را از تقطیر تودهای از مورچههای مرده، جدا کرد. اما سنتز شیمیایی آن اولین بار توسط شیمیدان فرانسوی ژوزف گیلو ساک از اسید هیدروسیانیک انجام گرفت. در سال ۱۸۵۵ شیمیدان فرانسوی دیگری به نام مارسلن برتولو اسید فرمیک را با استفاده از منو اکسید کربن سنتز کرد، شبیه روشی که امروزه مورد استفاده قرار میگیرد. در تجزیه فرمیک اسید گرما و به ویژه اسیدها باعث تجزیه اسید فرمیک به مونوکسید کربن (CO) و آب می شوند. در حضور پلاتین، با آزاد شدن هیدروژن و دی اکسید کربن، اسید فرمیک تجزیه می شود.فرمیک اسید به هنگام برخورد با اکسید کننده های پر قدرت، الکل ها و پراکسید هیدروژن به شدت واکنش داده و منفجر می شود. این ماده باعث خوردگی سرب، آلومینیوم و فولاد می گردد، اما در برابر فولاد ضد زنگ بی تاثیر می باشد. اسید فرمیک به سه حالت گازی جامد مایع موجود میباشد. فرمیک اسید فرمیک اسید
کاربرد های فرمیک اسید:
اسید فرمیک بیشتر به عنوان نگهدارنده (جلوگیری از فاسد شدن) و آنتی باکتریال در غذای دام استفاده میشود. پاشیدن مقداری از آن روی علف تازه خشک شده از فساد و پوسیدگی آن جلوگیری کرده و مواد مغذی آن را تا حد بالایی حفظ میکند. برای جلوگیری از فساد غذای زمستانی دامها در مجتمعهای بزرگ دامداری از این ماده استفاده میشود.اسید فرمیک در حال حاضر برای جلوگیری از یخ زدگی جاده ها در زمستان در برخی کشورها به صورت نمک های مختلف جایگزین نمک های سنتی شده است زیرا با محیط زیست سازگارتر بوده و خیلی موثرتر عمل می کند. به عنوان یک ماده منعقد کننده در تولید لاستیک به جای اسیدهای معدنی برای محصولات تمیز کننده مختلف مانند پاک کننده آهک برای تولید عطرهای مصنوعی به عنوان پیل سوختی به عنوان واسطه برای تولید ایزوبوتانول از CO2 با استفاده از میکروب ها به عنوان یک اصلاح کننده فرار pH به عنوان منبع یون هیدرید به عنوان منبع هیدروژن در انتقال هیدروژناسیون به عنوان حلال در تولید اسانس ها وعطرها و ساخت لاک برای دفع و از بین رفتن زگیل در بدن انسان در صنایع آبکاری مانند حمام های آبکاری نیکل بازسازی لاستیک قدیمی پنهان سازی و مخفی کردن لوله کشی برای ساخت نمک های فلزی از جمله فرمت های نیکل، کادمیوم و پتاسیم برای از بین بردن موهای زائد در پیل های سوختی مایع تولید مونوکسید کربن جلوگیری از تشکیل بوتیریک اسید
اخطار:
ایمنی بیشترین خطر فرمیک اسید در تماس پوست یا چشم با مایع یا بخار غلیظ آن است. تماس پوست با مایع یا بخار آن باعث سوختگی شیمیایی و در صورت تماس با چشم ممکن است باعث ایجاد آسیبهای دائمی در چشم شود. تنفس بخار آن موجب تحریک و سوزش دستگاه نفسی میشود. از آنجا که ممکن است مقادیری CO در بخار اسید فرمیک موجود باشد باید در نگهداری، حمل و نقل و استفاده از آن نکات ایمنی کاملاً رعایت شود
فرمیک اسید
14
دی