بنتونیت:
بنتونیت (Bentonite) که با نام گِل ارمنی درطب سنتی معروف است، نوعیی رس ریزدانه است که حداقل ۸۵ درصد رس مونت موری لونیت داشته باشد. اصطلاح «بنتونیت» معمولاً برای خاک‌های کلوئیدالی که در اصل با رگه‌های شیل بنتون کرتاسه که در نزدیکی قلعه نظامی بنتون و منطقه رودخانه سنگی وایومینگ در هم آمیخته‌اند، به کار برده میشود. بنتونیت یک ماده از دسته رس‌ها و از کانی های متورم شونده تشکیل شده‌است که عمدتاً مونتموریلونیت و به مقدار کمی بیدلیت هستند. اکثر بنتونیت‌ها بر اثر هوازدگی و دگرسانی خاکسترهای آتشفشانی و اغلب در حضور آب تشکیل می‌شوند و سنگ منشأ آن‌ها اکثراًبازیک است. تجزیه خاکستر آتش فشانی عمدتاً در محیط شور و باتلاقی انجام میشود و هر چه از آتش‌فشان دور شویم، ضخامت بنتونیت کاهش می‌یابد. بنتونیت دارای ساختمان آلومینوسیلیکاتی است و در دسته سیلیکات های سه لایه قرار می‌گیرد. بنتونیت دارای دو لایه چهار وجهی و یک لایه هشت وجهی می‌باشد.کاتیون‌های موجود در بنتونیت توسط شش واحد هیدروکسیل در یک هشت وجهی احاطه می‌شوند. اتصال بین واحدهای هشت وجهی به صورت مسطح سبب تشکیل لایه هشت وجهی می‌گردد. اتصال بین صفحات هشت وجهی و چهار وجهی با به اشتراک گذاشتن اکسیژن رأس هرم واحد چهار وجهی صورت می‌گیرد. عنصر مرکزی در واحد هشت وجهی آلومینیوم است. فرمول عمومی بنتونیت به صورت ذیل می‌باشد:
(Na, CaO)(Al, Mg)(Si4O10)3 (OH)nH2O
بنتونیت از نظر ساختار و همچنین ناخالصی های موجود در آن به دو دسته :1.بنتونیت سدیمی(ناخالصی قالب آن عنصر سدیم بوده و جاذب رطوبت است و در اثر جذب آب ، به میزان زیادی منبسط می شودبا ویژگی تورم بالا) 2.بنتونیت کلسیمی(جاذب یون در محلول ها است و برای یون زدایی استفاده می شود. و همینطور جذب کننده چربی ها و روغن ها است با ویژگی تورم کم)تقسیم میشود.Bentonite
کاربردهای بنتونیت:
کاربرد در صنعت فولاد
مصارف درمانی همچون:
درمان اختلالات گوارشی نظیر رفلاکس معده، یبوست، نفخ و گاز معده وتأمین مواد مورد نیاز بدن در هنگام اسهال و استفراغ کمک در درمان هر نوع مشکلات پوستی و تسریع درمانو بهبود بهداشت دهان
بنتونیت در مهندسی عمران:
بنتونیت به صورت گل در نیازهای مهندسی سیویل در پی ریزی ها ،به صورت دیواره های ساختمان، شمع کوبی، دوغاب کردن و روان سازی مصالح بنائی بکار می رود همچنین در کارهای مختلف تونل سازی نیز کار برد دارد.
کاربرد در فاضلاب:
ازآنجایی‌که بنتونیت بار منفی دارد می تواند با فلزات دارای بار مثبت مانند سرب واکنش دهد که این مسئله می تواند سرب موجود در فاضلاب را از بین ببرد.
دربستر حیوانات اهلی:
خاک بنتونیت جاذب رطوبت بوده به همین دلیل از آن به عنوان بستر گربه و سایر حیوانات اهلی و خانگی به دلیل نرم بودن و جذب فضولات استفاده می گردد. به دلیل مشابه در حشره کش ها ، دفع زباله و پایدار نمودن خاک هم مصرف می شود.
کاربرد دارویی ارایشی:
همچنین از کاربرد های این ماده میتوان در محصولات دارویی اشاره کرد کاربرد هایی همچون در امور بهداشتی مانند داروهاي آفتاب سوختگی، پودر بچه، پودر سفید کننده صورت، تولید شامپو و خمیردندان و ماسک صورت بنتونیت پماد های مورد استفاده برای اگزما کاربرد فراوان دارد.
کاربرد در حفاری:
یکی از استفاده های بنتونیت استفاده آن در حفاری به عنوان گل حفاری نفت و گاز است.
کاربرد در تصفیه:
در صنعت تهيهروغن دانه هاي گياهي و پتروشيمي از بنتونيت کلسيم دار به دليل قابليت مناسب جانشينيکاتيوني و خاصيت رنگبري استفاده مي شود .
کاربرد در کشاورزی:
از این ماده در کشاورزی به عنوان مکمل خوراک دام و به عنوان تبادل کننده یون برای بهبود و تهویه خاک به کار میرود.
بنتونیت به دلیل داشتن خواص نرم بودن، تورم پذیری، قابلیت نسبتاً خوب در مخلوط شدن با آب، خمیری شدن، پلاستیک بودن، چسبندگی، جاذب بودن و غیره مصارف پرشماری دارد که از آن جمله می توان به تولید گل حفاری، تهیه ماسه ریخته گری، عامل جلوگیری کننده از نشت آب در سدها و کانال های آبرسانی، زلال کننده آب و صاف کننده مایعاتی نظیر پارافین، گندوله کردن مواد معدنی مثل سنگ آهن، پلت کردن خوراک دام، عامل ناقل در رنگ‌ها و سایر مواد اسپری شدنی، تهیه سموم گیاهی و حیوانی، پرکننده در صنایعی مثل کاغذسازی، تولید پاک کننده‌ها و شوینده‌ها و تهیه انواع سرامیک و رنگ بری و تصفیه انواع روغن‌ها اشاره کرد.بنتونیت به عنوان یک ماده نگهدارنده در تهیه آهن، استیل و آلیاژ های چدن به کار می رود.
ایمنی و شرایط نگهداری:
این ترکیب خطر ناک و سمی نیست ولی اگر در صورت تماس با این ماده و یا تنفس آن علام غیر عادی مشاهده کردید حتما به دکتر مراجعه کنید و نکات ایمنی را رعایت کنید.محل نگهداری این ماده با ید از تهویه مناسب برخورد دار باشد و نباید در تماس با رطوبت باشد