آب ژاول:
آب ژاول یا هیپوکلریت سدیم که در فارسی به آن مایع سفیدکننده و وایتکس (نام یکی از سازنده‌ها) نیز گفته میشود و بوی تند و شدیدی دارد، محلولی است که برای گندزدایی، سفیدکردن و بوزدایی به کار می‌رود.
آب ژاول یا وایتکس که مایعی سفید کننده به‌شمار می‌رود، محلولی است حاوی درصدی از سدیم هیپ. کلریت (NaOCl) این نسبت بسته به مصارف مختلف، متفاوت است.اختلاط آب ژاول با سایر مواد شیمیایی از قبیل آمونیاک بسیار خطرناک بوده و گاز سمی کلرامین تولید میکند
آب ژاول ماده‌ای سمی است. رنگ آن نزدیک به زرد و طعم و بوی آن تند است. خاصیت ضدعفونی‌کننده آب ژاول به دلیل تولید کلر آزاد می‌باشد. اگر با آب جوش ترکیب شود باعث آزاد شدن گاز کلر میشود. چنانچه به اشتباه نوشیده شود باید فوراً شیر نوشید.
آب ژاول را از دمیدن گاز کلر درمحلول سدیم هیدروکسید تهیه می‌کنند. از جمله آزمایش‌هایی که روی آب ژاول انجام میشود تعیین مقدار «کلر آزاد» و تعیین مقدار NaOH است.«کلر آزاد» در اینجا اصطلاح است، چون در اینجا اکسیدکنندگی ناشی از یون هیپوکلریت است نه گاز کلر. طبق تعریف، «کلر آزاد» یک ترکیب سفیدکننده برابر مقدار کلری است که قدرت اکسیدکنندگی‌اش معادل قدرت هر مول از ترکیب موردنظر باشد.
آب ژاول محلولی ناپایدار است و در اثر حرارت و نور به تدریج خاصیت خود را از دست می‌دهد.این محلول را برتوله، کشف کرد و چون نخست در محله ژاوال پاریس تولید می‌شد، به آب ژاول معروف شد.
روش وسيعی که براي تهيه آب ژاول یا هيپوکلريت سديم استفاده مي‌شود، الکتروليز محلول غليظ نمک سديم کلريد است. یکی از روش های دیگر براي تهيه آب ژاول سديم هيپوکلريت مي‌باشد که فرمول واکنش به شرح زير مي‌باشد:
Na2CO3 + Ca(OCl)2 —-> 2NaOCl + CaCO3
Sodium chlorate
کاربرد ها:
آب ژاول را برای گند زدایی و بوزدایی به کار می‌برند. از این ماده در صنعت به عنوان رنگ زدا و سفید کننده پارچه و خمیر کاغذ استفاده میشود. در خانه‌ها برای ضد عفونی کردن و سفید کردن رخت‌ها به هنگام رختشویی از آب ژاول استفاده می‌کنند. این محلول با نام‌های گوناگون در بازار به فروش می‌رسد.کاربرد آب ژاول در تصفیه فاضلاب. آب ژاول برای تصفیه فاضلاب بعضی از صنایع مورد استفاده قرار میگیرد. به طور خاص از آن برای فاضلاب های سیانیدی. مانند فاضلاب صنایع آبکاری استفاده میشود.
آب ژاول. باعث از بين رفتن پشم مي‌شود. براي همين بايد از آن براي پارچه‌هاي پشمي و نيز ابريشمي و چرم استفاده کرد همچنین خيس کردن زياد پارچه‌ها در آب ژاول سبب ضعيف شدن الياف آنها مي‌شود.آب ژاول در بسیاری از استخرها برای ضدعفونی کردن استخر استفاده می شود. این ماده در صورتی که در مقادیر درست و مناسب استفاده شود، هیچ خطری برای سلامتی انسان ندارد و کاملا برای استفاده در استخر مناسب است.
اخطار:
این ماده قدرت خورندگی بالایی دارد و دارای خاصیت اکسید کنندگی بالا بوده و موجب سوزش چشم و پوست می گردد. اب ژاول باعث ایجاد حساسیت پوستی و سوزش مجاری تنفسی و آسیب شدید به ریه ها میشود.آب ژاول را در محلی نگهداری کنید که تهویه آن خوب و مناسب باشد.از مخلوط وایتکس با سرکه و هر شوینده اسیدی دیگر اجتناب کنید، زیرا باعث متصاعد شدن گاز کلر و مسمومیت تنفسی میشود.خوردن آب ژاول ممکن است سبب تهوع، درد شدید معده، و در برخی موارد باعث مرگ شود.